Jak radzić sobie w czasie epidemii.

Pandemia wirusa będzie na nas wpływać w wielu obszarach m.in.: fizycznie, emocjonalnie, ekonomicznie i psychologicznie. Już teraz lub niebawem będziemy ponosić jej konsekwencje: skutki wywołanej wirusem choroby, trudności w systemie opieki zdrowotnej, naszym funkcjonowaniu społecznym, problemami finansowymi, naszym funkcjonowaniem w relacjach z bliskimi.

W sytuacji kryzysowej lęk jest nieunikniony; to normalna odpowiedź na zagrożenie i niepewność. Martwimy się tym co się może wydarzyć w przyszłości, czy wirus zaszkodzi Tobie lub Twoim bliskim, jak wpłynie na Twoją pracę, firmę, sytuację społeczną i gospodarczą. Takie martwienie, mimo że w pełni zrozumiałe w obecnej sytuacji, w niczym nam nie pomaga. Im bardziej koncentrujemy się na rzeczach poza naszą kontrolą, tym bardziej czujemy się zestresowani i bezradni.

To co możesz zrobić w tej sytuacji to koncentracja na tym, co możesz kontrolować. Nie masz kontroli nad tym, co wydarzy się w przyszłości. Nie masz kontroli nad wirusem, ani nad światową ekonomią, nie masz też wpływu na to, co zrobi rząd i służby publiczne z tą sytuacją. Nie możesz też kontrolować swoich emocji tak by magicznie pozbyć się lęku, który jest naturalny w tej sytuacji, za to możesz kontrolować co robisz, swoje działania, tu i teraz. I to ma znaczenie.

To, co robisz, tu i teraz, oddziałuje na Ciebie i każdego, kto jest w kontakcie z Tobą – Twoją wspólnotę, Twoich bliskich, współpracowników. Mamy o wiele więcej kontroli nad swoim zachowaniem, niż nad swoimi myślami i emocjami. Dlatego ważne jest by odzyskać kontrolę nad tym co robimy – tu i teraz – by być efektywnym w momencie kryzysu.
Teraz ważne są nasze rutyny i dobre nawyki. Planowanie tego co faktycznie mogę zrobić i działanie mimo trudnych emocji i pojawiających się myśli. Tam gdzie jest to możliwe – działaj i pracuj z zachowaniem wymaganych środków ostrożności. Społeczna izolacja i samoograniczenie jest trudne, ale w przypadku epidemii to najskuteczniejsza metoda by ochronić siebie i swoich bliskich.

 

* To co możesz zrobić: to obserwować komunikaty o sytuacji w Twoim rejonie, epidemia wygląda inaczej w zależności od regionu.

* Istotne są fakty i komunikaty ze sprawdzonych źródeł (komunikaty rządowe, ministerialne, wojewódzkie). Ci którzy dobrze sobie radzili i doświadczyli ograniczeń związanych z epidemią, zalecają ograniczać napływ informacji z gazet, portali i serwisów internetowych oraz zaprzestanie śledzenia i łowienia (fake news’ów) nieprawdziwych, spreparowanych (wywołujących strach) informacji.

* Rozmawiaj o sytuacji ze swoimi dziećmi – dostosuj informacje i aktywności do wieku i możliwości swoich pociech.

* Bądź w (bezpiecznym) kontakcie z innymi. Używaj komunikatorów, telefonu by pozostać w kontakcie z bliskimi i przyjaciółmi. Siła więzi i kontaktów międzyludzkich, wzmacnia naszą psychikę i układ odpornościowy.

* Radzenie sobie w kwarantannie. Korzystaj z medycznych i psychologicznych źródeł na temat radzenia sobie w okresie kwarantanny. Jeśli potrzebujesz pomocy z zewnątrz korzystaj z profesjonalnego poradnictwa online.

* Używaj środków ochrony osobistej. Często myj i dezynfekuj ręce. Jeśli jest to możliwe, podczas kontaktów społecznych korzystaj z masek i rękawiczek ochronnych.

* Zachowaj bezpieczny dystans w kontaktach społecznych, tam gdzie jest to możliwe pracuj z domu, ogranicz spotkania towarzyskie.

 

Pamiętaj, że każda epidemia ma swój początek i koniec. Jest sytuacją trudną i wymagającą. W dużej mierze od nas zależy, jak sobie z nią poradzimy. Najtrudniejsze sytuacje, z którymi radzili sobie ludzie w historii, dają nadzieję i pokazują jak wiele sił mamy by poradzić sobie w trudnych, kryzysowych czasach.

Grzegorz Wałęsa, psycholog, diagnosta, coach

 

W nocie korzystałem z:
• “FACE COVID” Jak efektywnie funkcjonować w czasie pandemii. Dr Russ Harris tłum. Agnieszka Wroczyńska, Mateusz Fudali, Lidia Baran. 2020
• Coronavirus COVID-19: the role of psychologists in Europe Guidelines and possible actions for psychologists in Europe related to the Coronavirus. See: http://efpa.eu/covid-19
Brussels, March 16, 2020